Tại sao uống bia mặt đỏ? Nguyên nhân và cách khắc phục

Uống bia là một thói quen phổ biến trong cuộc sống xã hội hiện đại, nhưng không phải ai cũng có cùng phản ứng với đồ uống có cồn này. Một trong những hiện tượng dễ nhận thấy ở nhiều người sau khi uống bia là mặt đỏ bừng. Điều này thường xảy ra ngay cả khi chỉ uống một lượng nhỏ bia và có thể đi kèm với cảm giác nóng bừng, khó chịu. Vậy tại sao uống bia mặt đỏ? Hãy cùng chuyên gia tìm hiểu nguyên nhân và các tác động của hiện tượng này.

Tại sao một số người bị mặt đỏ khi uống bia

Hiện tượng mặt đỏ khi uống bia chủ yếu liên quan đến khả năng chuyển hóa rượu trong cơ thể. Để hiểu rõ hơn, trước tiên chúng ta cần tìm hiểu về cách cơ thể xử lý cồn (ethanol) - thành phần chính trong bia và các loại đồ uống có cồn khác.

• Cách cơ thể chuyển hóa cồn: Khi bạn uống bia, cồn trong bia sẽ được hấp thụ vào máu và chuyển hóa trong gan. Tại gan, enzyme có tên gọi là alcohol dehydrogenase (ADH) chuyển hóa cồn thành acetaldehyde – một chất độc hại. Sau đó, acetaldehyde được chuyển hóa thành axit acetic (một chất ít độc hơn) nhờ vào một enzyme khác gọi là acetaldehyde dehydrogenase (ALDH).
• Thiếu enzyme ALDH2: Ở một số người, đặc biệt là người châu Á, cơ thể không sản xuất đủ hoặc thiếu enzyme acetaldehyde dehydrogenase 2 (ALDH2), dẫn đến khả năng chuyển hóa acetaldehyde bị suy giảm. Khi cơ thể không thể chuyển hóa acetaldehyde một cách hiệu quả, chất này sẽ tích tụ trong máu và gây ra các phản ứng như mặt đỏ, tim đập nhanh và cảm giác nóng bừng. Đây chính là nguyên nhân chính khiến một số người bị đỏ mặt khi uống bia.

Tại sao hiện tượng đỏ mặt khi uống bia thường gặp ở người châu Á?

Hiện tượng mặt đỏ khi uống bia thường được gọi là "Asian flush syndrome" (hội chứng đỏ mặt ở người châu Á). Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do sự đột biến di truyền ảnh hưởng đến enzyme ALDH2 – enzyme chịu trách nhiệm chuyển hóa acetaldehyde.

Khoảng 30-50% người gốc Đông Á (bao gồm Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, và Việt Nam) mang đột biến ở gene ALDH2. Đột biến này làm suy yếu hoặc vô hiệu hóa khả năng chuyển hóa acetaldehyde trong cơ thể, dẫn đến tình trạng tích tụ chất này sau khi uống đồ uống có cồn. Kết quả là người uống sẽ gặp phải các triệu chứng như đỏ mặt, nhức đầu, buồn nôn và khó chịu.

Đột biến gene ALDH2 là yếu tố di truyền, điều này có nghĩa là nếu cha mẹ bạn bị đỏ mặt khi uống bia, khả năng cao bạn cũng sẽ gặp phải tình trạng tương tự. Điều này giải thích tại sao hiện tượng này thường thấy ở người châu Á nhiều hơn so với người ở các khu vực khác trên thế giới.

Tác động của việc đỏ mặt khi uống bia đến sức khỏe

Mặc dù nhiều người coi hiện tượng đỏ mặt khi uống bia là phản ứng bình thường, nó thực chất là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn không xử lý được cồn một cách hiệu quả. Việc này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, đặc biệt nếu bạn tiếp tục tiêu thụ rượu một cách thường xuyên.

Như đã đề cập, acetaldehyde là một chất độc hại và nếu không được chuyển hóa đúng cách, nó có thể gây tổn hại cho cơ thể. Một số nghiên cứu cho thấy, người có đột biến gene ALDH2 có nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tiêu hóa, tim mạch và thậm chí là ung thư cao hơn những người có khả năng chuyển hóa cồn bình thường.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc uống rượu bia và nguy cơ mắc ung thư, đặc biệt là ung thư thực quản và dạ dày. Acetaldehyde, khi tích tụ trong cơ thể, là một chất gây ung thư mạnh. Những người có phản ứng đỏ mặt sau khi uống bia có nguy cơ mắc ung thư cao hơn nhiều lần so với người không có phản ứng này.

Uống bia có thể gây tăng nhịp tim và huyết áp, đặc biệt ở những người có phản ứng đỏ mặt. Trong một số trường hợp, sự gia tăng này có thể gây ra các biến chứng tim mạch nghiêm trọng, đặc biệt là đối với những người có tiền sử bệnh tim hoặc cao huyết áp.

Có nên tiếp tục uống bia khi bị đỏ mặt không?

Khi bạn bị đỏ mặt sau khi uống bia, cơ thể đang báo hiệu rằng nó không thể xử lý cồn một cách hiệu quả. Điều này không chỉ là phản ứng tạm thời mà còn liên quan đến những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe.

Nếu bạn gặp phải hiện tượng đỏ mặt khi uống bia, tốt nhất là nên hạn chế tiêu thụ rượu bia hoặc ngừng uống hoàn toàn. Tiếp tục uống có thể làm gia tăng lượng acetaldehyde tích tụ trong cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe như đã nêu trên.

Hiện nay, có một số loại thuốc hoặc chất bổ sung giúp ức chế enzyme alcohol dehydrogenase, làm giảm tốc độ chuyển hóa cồn thành acetaldehyde. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị không nên phụ thuộc vào các biện pháp này và tốt nhất là hạn chế tiêu thụ rượu bia để bảo vệ sức khỏe.

Nếu bạn thường xuyên gặp phản ứng đỏ mặt và có các triệu chứng nghiêm trọng khác như buồn nôn, chóng mặt, hoặc nhức đầu sau khi uống bia, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Họ có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng của mình và đưa ra lời khuyên phù hợp.

Biện pháp phòng tránh tình trạng mặt đỏ khi uống bia

Nếu bạn muốn tránh tình trạng đỏ mặt khi uống bia nhưng vẫn muốn tham gia vào các buổi tiệc tùng hay sự kiện xã hội, có một số biện pháp có thể giúp giảm thiểu phản ứng này.

• Uống ít bia hơn: Hạn chế lượng cồn bạn tiêu thụ có thể giúp giảm bớt tác động lên cơ thể và hạn chế tình trạng đỏ mặt.
• Uống nước trước và trong khi uống bia: Uống đủ nước giúp pha loãng lượng cồn trong máu, từ đó làm giảm tác động của rượu lên cơ thể.
• Ăn trước khi uống: Khi bạn ăn trước khi uống bia, thức ăn sẽ giúp hấp thụ một phần cồn, giảm bớt tốc độ cơ thể hấp thụ rượu và hạn chế tình trạng đỏ mặt.
• Tránh kết hợp với các loại đồ uống có cồn khác: Kết hợp nhiều loại rượu bia khác nhau có thể làm tăng tốc độ tích tụ acetaldehyde trong cơ thể, dẫn đến các phản ứng mạnh hơn.

Việc cơ thể không chuyển hóa cồn hiệu quả không chỉ gây ra các triệu chứng khó chịu như mặt đỏ, nhức đầu, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe như ung thư và bệnh tim mạch. Do đó, nếu bạn thường xuyên gặp phải hiện tượng này, tốt nhất là hạn chế uống bia và rượu để bảo vệ sức khỏe lâu dài.