Nguyên nhân gây ít ối và cách tăng lượng nước ối hiệu quả

Nước ối đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình mang thai, giúp bảo vệ thai nhi và tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của bé. Nhiều phụ nữ mang thai được khuyên nên uống nhiều nước để tăng lượng nước ối. Tuy nhiên, có một số trường hợp dù đã uống đủ hoặc thậm chí nhiều nước nhưng tình trạng ít ối vẫn xảy ra. Vậy tại sao uống nhiều nước mà vẫn ít ối? Hãy cùng các chuyên gia tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân và cách khắc phục vấn đề này.

Nước ối là gì?

Nước ối là một chất lỏng trong suốt bao quanh thai nhi, bắt đầu xuất hiện từ khoảng ngày thứ 12 sau khi thụ thai. Chất lỏng này được tạo thành từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm máu từ mẹ, màng ối và thai nhi. Đây là môi trường chứa các dưỡng chất thiết yếu, hormone, và các kháng thể quan trọng giúp bảo vệ thai nhi khỏi nhiễm trùng, đồng thời đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển toàn diện của bé.

Nước ối đóng vai trò quan trọng trong suốt thai kỳ, không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn giúp duy trì nhiệt độ ổn định và bảo vệ thai nhi trước các tác động từ bên ngoài. Đồng thời, nước ối cũng giúp duy trì một môi trường vô trùng, ngăn ngừa các nguy cơ nhiễm trùng. Trong những tuần cuối của thai kỳ, nước ối còn hỗ trợ quá trình điều chỉnh ngôi thai và bôi trơn cổ tử cung, giúp quá trình chuyển dạ diễn ra thuận lợi hơn.

Mặc dù uống đủ nước là một phần quan trọng trong việc giữ cho lượng nước ối ở mức ổn định, nhưng có nhiều yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến lượng nước ối. Một số tình trạng như vấn đề về nhau thai, sức khỏe của mẹ hoặc các bất thường phát triển ở thai nhi đều có thể làm giảm lượng nước ối, ngay cả khi mẹ bầu đã uống nhiều nước.

Lượng nước ối không cố định mà thay đổi theo tuần tuổi của thai nhi. Đến tuần thứ 36 của thai kỳ, lượng nước ối thường đạt đỉnh khoảng 1000ml. Tuy nhiên, sau tuần này, lượng nước ối có xu hướng giảm dần cho đến ngày dự sinh. Vì thế, việc theo dõi lượng nước ối qua các lần khám thai định kỳ là điều vô cùng quan trọng để đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh.

Ít ối (thiểu ối) là như thế nào? 

Tình trạng ít ối hay còn gọi là thiểu ối là khi lượng nước ối giảm xuống dưới mức bình thường. Điều này thường được đánh giá thông qua các lần siêu âm khi mẹ bầu khám thai. Theo tiêu chuẩn y khoa, chỉ số nước ối bình thường dao động từ 5 đến 20 cm khi đo bề dày dịch ối. Nếu chỉ số này thấp hơn 5 cm, mẹ bầu sẽ được chẩn đoán là ít ối.

Ít ối có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ, nhưng thường gặp nhất là ở ba tháng cuối với tỉ lệ khoảng 4% trong số các bà mẹ mang thai. Việc phát hiện và theo dõi tình trạng này là vô cùng quan trọng. Nếu không được xử lý kịp thời, ít ối có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như hạn chế sự phát triển của thai nhi trong tử cung, sinh non, ngạt khi sinh do chèn ép dây rốn, thậm chí là thai chết lưu.

Dấu hiệu nhận biết ít ối

• Giảm cảm giác chuyển động của thai nhi: Khi lượng nước ối giảm, không gian xung quanh thai nhi trở nên hẹp hơn, khiến bé khó di chuyển. Mẹ bầu có thể cảm thấy thai nhi ít chuyển động hoặc cử động yếu hơn.
• Kích thước bụng nhỏ hơn bình thường: Khi lượng nước ối ít, kích thước tử cung và bụng mẹ bầu có thể nhỏ hơn so với tiêu chuẩn của tuần thai. Điều này có thể khiến các bà mẹ lo lắng về sự phát triển của thai nhi.
• Rò rỉ chất lỏng từ âm đạo: Rò rỉ nước ối hoặc hiện tượng rỉ ối là một dấu hiệu rõ ràng. Nếu bạn thấy chất lỏng trong suốt hoặc hơi vàng chảy ra từ âm đạo, đặc biệt nếu nó xảy ra liên tục, đó có thể là dấu hiệu của ít ối.
• Kết quả siêu âm: Đây là cách chính xác nhất để xác định tình trạng ít ối. Bác sĩ sẽ dùng siêu âm để đo chỉ số nước ối và đánh giá xem lượng nước ối có đủ cho sự phát triển của thai nhi hay không.

Nguyên nhân ít ối dù đã uống nhiều nước

Nhiều bà mẹ khi biết mình bị ít ối thường cố gắng uống nhiều nước với hy vọng tăng lượng nước ối. Tuy nhiên, không phải lúc nào việc uống nhiều nước cũng cải thiện được tình trạng này.  

Vấn đề với nhau thai

Một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng ít ối là vấn đề liên quan đến nhau thai. Nhau thai là nơi cung cấp dưỡng chất và oxy cho thai nhi thông qua tuần hoàn máu giữa mẹ và bé. Nếu nhau thai gặp vấn đề, khả năng cung cấp chất lỏng cho thai nhi sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến việc bé không sản xuất đủ nước tiểu, một nguồn quan trọng bổ sung nước ối.

Dị tật bẩm sinh ở thai nhi

Dị tật bẩm sinh, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến thận hoặc hệ tiết niệu của thai nhi, có thể là một nguyên nhân gây ít ối. Khi hệ thận của bé không hoạt động đúng cách, bé sẽ không sản xuất đủ nước tiểu, dẫn đến giảm lượng nước ối.

Vỡ màng ối

Một nguyên nhân khác mà nhiều bà mẹ thường bỏ qua là hiện tượng rỉ ối hoặc vỡ màng ối. Khi màng ối bị tổn thương hoặc có lỗ hổng nhỏ, nước ối sẽ thoát ra ngoài một cách âm thầm, dẫn đến lượng nước ối giảm dù mẹ có uống bao nhiêu nước đi chăng nữa.

Vấn đề với hệ tuần hoàn của mẹ

Tình trạng sức khỏe của người mẹ cũng có thể ảnh hưởng đến lượng nước ối. Nếu mẹ mắc các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, hoặc các vấn đề về tuần hoàn, khả năng cung cấp dưỡng chất và nước cho thai nhi sẽ bị hạn chế. Dù mẹ có uống nhiều nước, hệ tuần hoàn không hoạt động tốt cũng sẽ dẫn đến việc không cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho thai nhi.

Sử dụng một số loại thuốc

Một số loại thuốc mà mẹ bầu sử dụng trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến lượng nước ối. Thuốc điều trị huyết áp, thuốc lợi tiểu hoặc các loại thuốc kháng sinh có thể làm giảm lưu lượng máu đến nhau thai, dẫn đến ít ối.

Thai quá ngày dự sinh

Khi thai kỳ vượt quá 40 tuần, nhau thai có thể không còn hoạt động hiệu quả như trước, dẫn đến giảm lượng nước ối. Trong trường hợp này, việc uống nhiều nước không có tác dụng vì vấn đề xuất phát từ sự suy giảm chức năng của nhau thai, không phải từ lượng nước cơ thể mẹ cung cấp.

Thiếu dinh dưỡng

Mặc dù uống nước rất quan trọng, nhưng nếu cơ thể mẹ thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là các khoáng chất và vitamin cần thiết, quá trình sản xuất nước ối cũng bị ảnh hưởng. Một chế độ dinh dưỡng nghèo nàn sẽ không cung cấp đủ dưỡng chất để hỗ trợ cho việc duy trì và tăng lượng nước ối.

Làm gì khi uống nhiều nước mà vẫn ít ối?

Nếu bạn đã uống nhiều nước mà vẫn bị ít ối, điều quan trọng nhất là tìm ra nguyên nhân và giải quyết vấn đề từ gốc rễ. 

Thăm khám bác sĩ thường xuyên

Ngay khi phát hiện tình trạng ít ối, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và đánh giá tình trạng thai kỳ. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm để kiểm tra lượng nước ối và xác định nguyên nhân. Tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp.

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng

Uống nước là quan trọng, nhưng bạn cũng cần chú ý đến chế độ ăn uống của mình. Hãy đảm bảo rằng bạn đang cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể, đặc biệt là các khoáng chất như kali, magie và canxi, cũng như các vitamin cần thiết để hỗ trợ sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Theo dõi dấu hiệu rỉ ối

Rỉ ối có thể khó nhận biết, nhưng bạn nên chú ý đến bất kỳ dấu hiệu nào bất thường như chất lỏng rò rỉ ra khỏi âm đạo. Nếu phát hiện hiện tượng này, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và đưa ra giải pháp kịp thời.

Nghỉ ngơi hợp lý

Nghỉ ngơi đầy đủ và không làm việc quá sức là rất quan trọng đối với phụ nữ mang thai, đặc biệt là khi bạn đang gặp vấn đề về nước ối. Khi nghỉ ngơi, lưu lượng máu đến tử cung và nhau thai sẽ được tăng cường, giúp cải thiện tình trạng ít ối.

Thay đổi tư thế nằm

Một số nghiên cứu cho thấy rằng việc nằm nghiêng về bên trái có thể giúp tăng lưu lượng máu đến tử cung và nhau thai, từ đó cải thiện tình trạng ít ối. Bạn có thể thử thay đổi tư thế nằm khi nghỉ ngơi để xem liệu điều này có mang lại hiệu quả không.

Tránh sử dụng các loại thuốc không cần thiết

Nếu bạn đang sử dụng một số loại thuốc, hãy thảo luận với bác sĩ để đảm bảo rằng chúng không gây ảnh hưởng tiêu cực đến lượng nước ối. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể thay đổi hoặc ngưng sử dụng một số loại thuốc nhất định.

Tiêm nước ối (amnioinfusion)

Trong những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể khuyến nghị tiêm nước ối, một quá trình mà dung dịch muối được tiêm vào tử cung để bổ sung lượng nước ối. Đây là phương pháp can thiệp y tế để giúp cải thiện môi trường xung quanh thai nhi, đặc biệt trong các trường hợp rỉ ối hoặc suy giảm chức năng nhau thai.

Kết luận

Tình trạng ít ối dù đã uống nhiều nước có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ vấn đề sức khỏe của mẹ đến các dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Việc uống đủ nước là quan trọng, nhưng không phải lúc nào cũng đủ để cải thiện tình trạng ít ối. Nếu bạn gặp phải vấn đề này, điều quan trọng nhất là thăm khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và có giải pháp kịp thời. Hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ hơn về nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng ít ối trong thai kỳ.

Tình trạng ít ối còn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não của bé nếu thai nhi không được cung cấp đủ oxy trong quá trình sinh. Một số trường hợp nguy hiểm có thể dẫn đến thai hít phải phân su, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về hô hấp và hệ thần kinh.