Thịt nhân tạo liệu có thực sự tốt cho sức khỏe con người?

Trong những năm gần đây, thịt nhân tạo (hay còn gọi là thịt nuôi cấy, thịt lab-grown) đang trở thành chủ đề nóng trên toàn cầu và cả tại Việt Nam. Theo một bài viết mới đây trên khoahoctv.edu.vn, công nghệ này được kỳ vọng sẽ giải quyết cùng lúc ba vấn đề lớn: đói nghèo protein, biến đổi khí hậu và đạo đức chăn nuôi. 

Thịt nhân tạo là gì? Quy trình sản xuất ra sao?

Thịt nhân tạo hiện nay chủ yếu có hai loại chính:

• Thịt nuôi cấy từ tế bào động vật (cultured meat): lấy mẫu tế bào từ bò, gà, heo… rồi nuôi trong bể chứa dinh dưỡng đặc biệt.
• Thịt thực vật cấu trúc giống thịt (plant-based meat): làm từ đậu nành, đậu Hà Lan, nấm… kết hợp công nghệ in 3D hoặc ép đùn.

Loại thứ nhất mới thực sự là “thịt thật” nhưng không cần giết mổ động vật.

Những lợi ích được quảng bá rộng rãi nhất

Các tổ chức ủng hộ thường nhấn mạnh 5 lợi ích lớn:

Lợi ích	So sánh với thịt truyền thống
Giảm khí thải nhà kính	Có thể giảm tới 96% (theo nghiên cứu ĐH Oxford)
Không dùng kháng sinh	Loại bỏ nguy cơ vi khuẩn kháng thuốc
Không giết mổ động vật	Phù hợp với người ăn chay và quan tâm quyền động vật
Kiểm soát dinh dưỡng	Có thể giảm chất béo bão hòa, tăng omega-3
Giảm nguy cơ dịch bệnh	Không tiếp xúc phân, máu, lông vũ như trang trại

Những lo ngại về sức khỏe chưa có lời giải 

Dù hứa hẹn nhiều, thịt nhân tạo vẫn đang đối mặt với hàng loạt câu hỏi:

• Yếu tố tăng trưởng và môi trường nuôi cấy: Có dùng huyết thanh thai bò (FBS) hay không? Nếu dùng phiên bản tổng hợp thì độ tinh khiết đến đâu?
• Chất gây đột biến tiềm ẩn: Tế bào nhân lên hàng tỷ lần trong thời gian ngắn – nguy cơ sai lệch gene cao hơn tế bào tự nhiên.
• Hàm lượng vi chất chưa rõ ràng: Thiếu một số hợp chất chỉ có trong thịt tự nhiên như creatine, carnosine, anserine, taurine…
• Chất bảo quản và phụ gia: Để giữ màu đỏ, kết cấu dai gi cho giống thịt thật, nhà sản xuất thường phải thêm rất nhiều thành phần công nghiệp.
• Nghiên cứu dài hạn gần như không có: Hiện mới chỉ có thử nghiệm vài tháng trên chuột và khỉ, chưa có nghiên cứu 10–20 năm trên người.

Công Nghệ đang thay đổi cách chúng ta ăn uống từng ngày, nhưng sức khỏe là tài sản không thể đánh đổi. Hãy chờ thêm 5–10 năm nữa khi có dữ liệu dài hạn rồi quyết định cũng chưa muộn.